Natri và sức khỏe thận Natri và vai trò sinh lý Ảnh hưởng của natri đến thận Thận đóng vai trò quan trọng trong việc điều hòa cân bằng natri trong cơ thể. Khi thận bị tổn thương, khả năng loại bỏ natri dư thừa bị suy giảm, dẫn đến tích tụ natri ...

Xem tiếp...

Posted : .

Giới thiệu

• Suy thận, hay bệnh thận mạn tính (CKD), là một tình trạng nghiêm trọng ảnh hưởng đến hàng triệu người trên toàn thế giới. Khi thận bị tổn thương và không thể lọc máu hiệu quả, các chất thải, bao gồm cả nitơ từ protein, tích tụ trong cơ thể, gây ra nhiều vấn đề sức khỏe nghiêm trọng.
• Chế độ ăn ít đạm là một phần quan trọng trong việc quản lý CKD, giúp làm chậm sự tiến triển của bệnh và cải thiện chất lượng cuộc sống của người bệnh. Tuy nhiên, ăn ít đạm không đồng nghĩa với việc thiếu chất dinh dưỡng. Bài viết này sẽ cung cấp những thông tin cập nhật nhất về chế độ ăn ít đạm cho người suy thận, giúp bạn hiểu rõ hơn về tầm quan trọng của việc cân bằng dinh dưỡng trong tình trạng này.

Thông tin chi tiết về chế độ ăn ít đạm cho người suy thận

• Chế độ ăn ít đạm cho người suy thận không chỉ đơn thuần là giảm lượng protein nạp vào, mà còn là một kế hoạch dinh dưỡng toàn diện, đảm bảo cung cấp đủ năng lượng và các chất dinh dưỡng thiết yếu khác cho cơ thể.
• Mục tiêu chính là giảm bớt gánh nặng cho thận, hạn chế sự tích tụ chất thải trong máu, đồng thời duy trì sức khỏe và chất lượng cuộc sống tốt nhất cho người bệnh.

Lượng protein cần thiết

Lượng protein cần thiết cho người suy thận phụ thuộc vào nhiều yếu tố, bao gồm giai đoạn suy thận, cân nặng, lượng protein trong nước tiểu, tình trạng tiểu đường (nếu có) và tình trạng dinh dưỡng tổng thể. Các khuyến cáo hiện nay thường dựa trên chỉ số lọc cầu thận (GFR) để xác định lượng protein phù hợp.

• Giai đoạn CKD 1 và 2 (GFR ≥ 60 ml/phút/1.73 m²): Thường khuyến cáo hạn chế protein ở mức không quá 0.8 gram/kg cân nặng lý tưởng mỗi ngày. Ví dụ, nếu cân nặng lý tưởng là 68 kg, lượng protein cần thiết là khoảng 54 gram/ngày hoặc ít hơn. Trong giai đoạn này, ưu tiên lựa chọn protein thực vật vì chúng tạo ra ít urê hơn protein động vật.
• Giai đoạn CKD 3-5 (GFR < 60 ml/phút/1.73 m²): Cần hạn chế protein nhiều hơn, thường ở mức 0.55-0.60 gram/kg cân nặng mỗi ngày. Nếu cân nặng là 68 kg, lượng protein cần thiết là khoảng 40-54 gram/ngày. Người bệnh tiểu đường có thể cần lượng protein cao hơn một chút, khoảng 0.8-0.9 gram/kg cân nặng lý tưởng. Trong giai đoạn này, việc bổ sung axit cetonic có thể được chỉ định bởi bác sĩ để đáp ứng nhu cầu protein của chế độ ăn rất ít đạm, giúp tránh tình trạng suy dinh dưỡng.

Nguồn protein

Việc lựa chọn nguồn protein cũng rất quan trọng. Protein động vật (thịt, cá, trứng, sữa) có giá trị sinh học cao nhưng tạo ra nhiều urê. Protein thực vật (đậu, đậu nành, các loại hạt) có giá trị sinh học thấp hơn nhưng tạo ra ít urê hơn. Vì vậy, nên kết hợp cả hai loại protein, ưu tiên protein thực vật để giảm gánh nặng cho thận. Một số nguồn protein tốt cho người suy thận bao gồm:

• Thịt nạc: Thịt gà, thịt bò nạc, thịt lợn nạc. Nên chọn phần thịt ít mỡ để giảm lượng phốt pho và chất béo.
• Cá: Cá hồi, cá thu, cá hồi vân, tôm. Cá là nguồn protein chất lượng cao, giàu axit béo omega-3 có lợi cho sức khỏe tim mạch.
• Trứng: Trứng là nguồn protein hoàn chỉnh, giàu các chất dinh dưỡng khác. Có thể sử dụng lòng trắng trứng để giảm lượng cholesterol.
• Sữa chua Hy Lạp: Là nguồn protein tốt, giàu canxi và ít chất béo.
• Đậu: Đậu đen, đậu đỏ, đậu xanh, đậu Hà Lan. Đậu là nguồn protein thực vật tốt, giàu chất xơ và các vitamin khoáng chất.
• Đậu phụ: Là nguồn protein thực vật tốt, giàu protein và ít chất béo.
• Các loại hạt: Hạnh nhân, óc chó, hạt điều. Các loại hạt giàu protein, chất béo không bão hòa và các vitamin khoáng chất.

Các chất dinh dưỡng khác

Ngoài protein, người suy thận cần chú ý đến các chất dinh dưỡng khác như:

• Năng lượng: Cần cung cấp đủ năng lượng cho cơ thể để duy trì hoạt động bình thường và tránh tình trạng suy kiệt. Nên ăn nhiều tinh bột phức hợp, chất béo lành mạnh và rau củ quả.
• Phốt pho: Hạn chế lượng phốt pho trong khẩu phần ăn vì phốt pho dư thừa có thể gây ra nhiều vấn đề sức khỏe. Nên tránh các thực phẩm giàu phốt pho như nước ngọt có ga, thịt chế biến sẵn, sữa và các sản phẩm từ sữa.
• Kali: Hạn chế lượng kali vì kali dư thừa có thể gây rối loạn nhịp tim. Nên tránh các thực phẩm giàu kali như chuối, khoai tây, cà chua.
• Natri: Hạn chế lượng natri để kiểm soát huyết áp. Nên tránh các thực phẩm chế biến sẵn, đồ ăn nhanh và các loại thực phẩm giàu natri khác.
• Vitamin và khoáng chất: Cần bổ sung đầy đủ các vitamin và khoáng chất thiết yếu cho cơ thể. Có thể cần bổ sung thêm các vitamin và khoáng chất qua thực phẩm chức năng hoặc thuốc theo chỉ định của bác sĩ.

Lời khuyên

• Tham khảo ý kiến bác sĩ hoặc chuyên gia dinh dưỡng: Trước khi thay đổi chế độ ăn, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ hoặc chuyên gia dinh dưỡng để được tư vấn chế độ ăn phù hợp với tình trạng sức khỏe của mình.
• Lập kế hoạch ăn uống: Lập kế hoạch ăn uống cụ thể để đảm bảo cung cấp đủ năng lượng và các chất dinh dưỡng cần thiết.
• Theo dõi cân nặng và các chỉ số sinh hóa: Thường xuyên theo dõi cân nặng và các chỉ số sinh hóa để đánh giá hiệu quả của chế độ ăn và điều chỉnh cho phù hợp.
• Kiên trì thực hiện: Chế độ ăn ít đạm đòi hỏi sự kiên trì và tuân thủ nghiêm ngặt. Hãy kiên trì thực hiện để đạt được hiệu quả tốt nhất.

Những nghiên cứu khoa học gần đây

• Nhiều nghiên cứu khoa học gần đây đã chỉ ra mối liên hệ giữa chế độ ăn ít đạm và kết quả điều trị suy thận. Một nghiên cứu trên tạp chí JAMA Network Open đã cho thấy rằng việc tăng cường lượng protein, cả protein động vật và thực vật, có liên quan đến tỷ lệ tử vong thấp hơn ở người lớn tuổi bị suy thận nhẹ hoặc trung bình. Tuy nhiên, nghiên cứu này cũng chỉ ra rằng mối liên hệ này mạnh hơn ở những người không bị suy thận. Điều này cho thấy rằng lợi ích của protein có thể lớn hơn những rủi ro ở người lớn tuổi bị suy thận nhẹ hoặc trung bình, trong đó sự tiến triển của bệnh có thể đóng vai trò hạn chế hơn đối với tỷ lệ sống sót.
• Các nghiên cứu khác cũng chỉ ra rằng chế độ ăn ít đạm có thể làm chậm sự tiến triển của bệnh thận mạn tính và cải thiện chất lượng cuộc sống của người bệnh. Tuy nhiên, việc hạn chế protein cần được thực hiện một cách cẩn thận và dưới sự giám sát của bác sĩ hoặc chuyên gia dinh dưỡng để tránh tình trạng suy dinh dưỡng.

Kết luận

• Ăn ít đạm nhưng vẫn đủ chất là một thách thức nhưng hoàn toàn khả thi đối với người suy thận. Chế độ ăn này đòi hỏi sự hiểu biết sâu sắc về dinh dưỡng, sự hướng dẫn của chuyên gia và sự kiên trì của người bệnh.
• Bằng cách kết hợp protein động vật và thực vật hợp lý, bổ sung đầy đủ năng lượng và các chất dinh dưỡng khác, người suy thận có thể duy trì sức khỏe, làm chậm sự tiến triển của bệnh và nâng cao chất lượng cuộc sống.
• Hãy nhớ rằng, việc hợp tác chặt chẽ với bác sĩ và chuyên gia dinh dưỡng là chìa khóa để thành công trong việc quản lý chế độ ăn ít đạm cho người suy thận.

Tài liệu tham khảo

1. https://jamanetwork.com/journals/jamanetworkopen/fullarticle/2796177
2. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4385746/
3. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/27801685
4. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5579617/
5. https://www.kidney.org/atoz/content/ckd-diet-how-much-protein-right-amount
6. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC7716770/
7. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC8716770/

Lưu ý: Đây chỉ là một số ví dụ về các đường link tài liệu khoa học. Có rất nhiều nghiên cứu khác về chế độ ăn ít đạm cho người suy thận. Hãy tham khảo thêm các nguồn thông tin uy tín khác để có cái nhìn toàn diện hơn. Thông tin trong bài viết này chỉ mang tính chất tham khảo và không thay thế lời khuyên của bác sĩ hoặc chuyên gia dinh dưỡng.

---

---

Xem thêm tại:
https://dinhduong.us/an-it-dam-nhung-van-du-chat-bi-quyet-danh-cho-nguoi-suy-than-15148.htm

Nội dung Vai trò của thận và tầm quan trọng của việc giữ nước Lượng nước cần thiết cho người khỏe mạnh và người bệnh thận Các loại nước uống tốt và không tốt cho người bệnh suy thận Không phải tất cả các loại nước uống đều tốt cho người bệnh suy ...

Xem tiếp...

Posted : .

Thông tin chi tiết về chế độ ăn ít đạm cho người suy thận Lượng protein cần thiết Lượng protein cần thiết cho người suy thận phụ thuộc vào nhiều yếu tố, bao gồm giai đoạn suy thận, cân nặng, lượng protein trong nước tiểu, tình trạng tiểu đường (nếu có) và tình ...

Xem tiếp...

Posted : .

Giới thiệu

• Suy thận, hay bệnh thận mạn tính (CKD), là một tình trạng nghiêm trọng ảnh hưởng đến khả năng lọc chất thải và chất lỏng dư thừa của thận. Một trong những khía cạnh quan trọng trong quản lý suy thận là kiểm soát chặt chẽ nồng độ phốt pho trong máu. Phốt pho là một khoáng chất thiết yếu cho nhiều chức năng cơ thể, nhưng ở người suy thận, sự tích tụ phốt pho (tình trạng tăng phốt pho huyết – hyperphosphatemia) có thể gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm.
• Bài viết này sẽ đi sâu vào mối liên hệ giữa phốt pho và suy thận, giải thích tại sao việc kiểm soát chặt chẽ phốt pho lại quan trọng, và đề cập đến các phương pháp quản lý hiệu quả.

Vai trò của thận trong điều hòa phốt pho

• Thận đóng vai trò trung tâm trong việc duy trì cân bằng phốt pho trong cơ thể . Thận khỏe mạnh điều chỉnh lượng phốt pho được bài tiết qua nước tiểu, đảm bảo lượng phốt pho trong máu luôn ở mức ổn định, bất kể lượng phốt pho hấp thu từ chế độ ăn có thay đổi như thế nào .
• Khi chức năng thận suy giảm, khả năng bài tiết phốt pho của thận bị giảm sút, dẫn đến sự tích tụ phốt pho trong máu, gây ra tăng phốt pho huyết .

Tác hại của tăng phốt pho huyết trong suy thận

Tăng phốt pho huyết là một biến chứng thường gặp và nguy hiểm ở người suy thận. Sự tích tụ phốt pho trong máu có thể gây ra nhiều vấn đề sức khỏe nghiêm trọng, bao gồm:

• Bệnh xương: Phốt pho dư thừa kết hợp với canxi, gây rối loạn chuyển hóa canxi và phốt pho, dẫn đến bệnh xương thận (renal osteodystrophy), làm xương yếu, dễ gãy, và tăng nguy cơ gãy xương . Cơ chế này liên quan đến sự tăng tiết hormone tuyến cận giáp (PTH) do tăng phốt pho huyết gây ra, dẫn đến sự giải phóng canxi từ xương .
• Bệnh tim mạch: Tăng phốt pho huyết góp phần vào sự hình thành các mảng canxi trong thành mạch máu (sự vôi hóa mạch máu), làm cứng động mạch, tăng huyết áp, và tăng nguy cơ mắc các bệnh tim mạch như đau tim, đột quỵ . Phốt pho dư thừa cũng có thể gây ra sự vôi hóa van tim, làm giảm chức năng tim . Ngoài ra, tăng phốt pho huyết còn liên quan đến sự gia tăng nồng độ FGF23 (Fibroblast growth factor 23), một hormone có liên quan đến bệnh tim mạch .
• Tăng nguy cơ tử vong: Nhiều nghiên cứu đã chỉ ra mối liên hệ giữa tăng phốt pho huyết và tăng nguy cơ tử vong ở người suy thận, cả trước và sau khi bắt đầu điều trị thay thế thận . Nguy cơ này không chỉ giới hạn ở người suy thận nặng mà còn ảnh hưởng đến cả những người có chức năng thận bình thường hoặc suy giảm nhẹ .
• Ảnh hưởng đến sự tiến triển của bệnh thận: Một số nghiên cứu cho thấy tăng phốt pho huyết có thể làm tăng tốc độ suy giảm chức năng thận, đẩy nhanh quá trình tiến triển đến suy thận giai đoạn cuối (ESRD) . Tuy nhiên, một số nghiên cứu khác lại không tìm thấy mối liên hệ này . Cần thêm nghiên cứu để làm rõ mối quan hệ nhân quả giữa tăng phốt pho huyết và sự tiến triển của bệnh thận.

Kiểm soát phốt pho trong suy thận: Các chiến lược can thiệp

Việc kiểm soát phốt pho huyết là một phần quan trọng trong quản lý suy thận. Các chiến lược can thiệp bao gồm:

• Hạn chế phốt pho trong chế độ ăn: Đây là bước đầu tiên và quan trọng nhất trong việc kiểm soát phốt pho. Bệnh nhân cần được tư vấn dinh dưỡng để xây dựng chế độ ăn hạn chế phốt pho, đặc biệt là phốt pho vô cơ có trong các thực phẩm chế biến sẵn, đồ uống đóng chai, và một số loại thịt chế biến . Việc chuyển sang chế độ ăn chay có thể giúp giảm lượng phốt pho hấp thu, nhưng cần lưu ý đến việc đảm bảo đủ protein và các chất dinh dưỡng khác .
• Thuốc gắn phốt pho (Phosphate binders): Đây là loại thuốc giúp gắn kết phốt pho trong đường tiêu hóa, ngăn ngừa sự hấp thu phốt pho vào máu. Có nhiều loại thuốc gắn phốt pho khác nhau, bao gồm các loại chứa canxi và không chứa canxi . Việc lựa chọn loại thuốc phù hợp cần được bác sĩ chỉ định.
• Điều trị thay thế thận (Dialysis): Đối với bệnh nhân suy thận giai đoạn cuối, lọc máu hoặc lọc màng bụng giúp loại bỏ phốt pho dư thừa ra khỏi máu . Tuy nhiên, việc lọc máu không hoàn toàn loại bỏ được hết phốt pho, vì vậy vẫn cần kết hợp với các biện pháp khác để kiểm soát phốt pho huyết.
• Điều trị các bệnh lý khác: Một số bệnh lý khác, như cường cận giáp thứ phát, cũng có thể góp phần vào tăng phốt pho huyết. Việc điều trị các bệnh lý này cũng giúp kiểm soát phốt pho huyết hiệu quả hơn.

Kết luận

• Tăng phốt pho huyết là một biến chứng nguy hiểm của suy thận, có thể gây ra nhiều vấn đề sức khỏe nghiêm trọng và làm tăng nguy cơ tử vong. Việc kiểm soát chặt chẽ phốt pho huyết là một phần không thể thiếu trong quản lý suy thận.
• Bệnh nhân cần được tư vấn dinh dưỡng, sử dụng thuốc gắn phốt pho, và nếu cần thiết, điều trị thay thế thận để duy trì nồng độ phốt pho trong máu ở mức an toàn. Sự hợp tác chặt chẽ giữa bệnh nhân, bác sĩ, và chuyên gia dinh dưỡng là rất quan trọng để đạt được kết quả điều trị tốt nhất.

Tài liệu tham khảo

1. MedlinePlus Medical Encyclopedia: Phosphorus in diet
2. PMC: Phosphorus and the Kidney: What Is Known and What Is Needed
3. PMC: Strategies for Phosphate Control in Patients With CKD
4. PMC: Hyperphosphatemia and Cardiovascular Disease
5. National Kidney Foundation: Kidney Failure Risk Factor: Serum Phosphorus
6. High Phosphorus (hyperphosphatemia)

---

---

Xem thêm tại:
https://dinhduong.us/phot-pho-va-suy-than-vi-sao-can-kiem-soat-chat-che-15141.htm