Cấu trúc
Có hai dạng hóa học của Vitamin B12 cùng hoạt động trong cơ thể là methyl-colabamin và desoxy-adenosyl-colabamin.
Vai trò
Hoạt động của của Vitamin B12 luôn gắn kết chặt chẽ với hoạt động của Vitamin B9 trong quá trình tổng hợp amino acid methionin, tổng hợp nucleic acid (DNA, RNA), giúp chuyển hóa acid béo và amino acid. Ngoài ra, Vitamin B12 độc lập cũng có nhiều vai trò quan trọng khác như bảo vệ và giúp cho sự tăng trưởng của tế bào thần kinh, hỗ trợ hoạt động tạo xương...
Nhu cầu
Nhu cầu Vitamin B12 hàng ngày vào khoảng 2.4mcg. Vitamin B12 không có tên trong bảng nhu cầu khuyến nghị của quốc gia.
Nguồn cung cấp
Vitamin B12 được cung cấp chủ yếu qua các thức ăn nguồn gốc động vật như thịt, cá, sò, sữa, trứng... Vitamin B12 trong thực phẩm rất dễ dàng bị phá hủy khi đun nấu thức ăn trong lò vi sóng. Những người ăn chay trường, nếu vẫn có trứng và sữa vẫn không có nguy cơ bị thiếu Vitamin B12.
Vitamin B12 hầu như không bao giờ tồn tại ở dạng độc lập. Trong thực phẩm, Vitamin B12 được gắn kết với protein, phức hợp này sẽ được phân ly dưới tác dụng của HCl và pepsin trong dạ dày. Vitamin B12 sau khi được giải phóng sẽ gắn kết với yếu tố nội tại được sản xuất bởi tế bào niêm mạc dạ dày và được mang xuống ruột non để hấp thu vào máu. Sau khi vào hệ tuần hoàn, Vitamin B12 được gắn với một loại protein mang (binding protein) đặc hiệu và được vận chuyển đến tế bào. Trong các tế bào, Vitamin B12 gắn với protein là dạng tiền chất, chỉ được hoạt hóa cùng lượt với folate khi có sự dịch chuyển nhóm methyl từ phức hợp monoglutamate-folate-CH3 sang Vitamin B12.
Tương tự folate, Vitamin B12 cũng được thải qua đường mật và tái hấp thu ở ruột, nên những người khỏe mạnh và ăn uống cân đối hiếm khi thiếu Vitamin B12
Đặc điểm liên quan đến bệnh lý
Phần lớn các trường hợp thiếu Vitamin B12 liên quan đến các hạn chế về việc hấp thu chứ ít khi do nguyên nhân thiếu cung cấp từ khẩu phần. Hạn chế hấp thu thường do hai nguyên nhân chính là thiếu acid dịch vị và thiếu yếu tố nội tại. Thiếu Vitamin B12 dễ gặp ở những người cao tuổi (trên 60 tuổi) có tình trạng teo niêm mạc dạ dày do thiếu sắt mạn tính hay viêm dạ dày do Helicobacter Pylori. Một số người mắc bệnh thiếu yếu tố nội tại bẩm sinh do di truyền sẽ phải cung cấp Vitamin B12 suốt đời qua dạng thuốc xịt mũi (nasal spray). Những người ăn chay nghiêm ngặt cũng có thể thiếu Vitamin B12.
Vitamin B12 dự trữ trong cơ thể với lượng khá lớn, nên các biểu hiện thiếu hụt thường chỉ xuất hiện sau khi ngừng cung cấp Vitamin cho cơ thể trong một thời gian dài có thể đến hàng năm.
Thiếu Vitamin B12 cũng cho các triệu chứng tương đương như thiếu folate, tức là chủ yếu gây triệu chứng thiếu máu hồng cầu to với lưỡi to, mất gai, mệt mỏi.
Ngoài ra, khi thiếu Vitamin B12 đơn thuần không kèm theo thiếu folate, sẽ xuất hiện các dấu hiệu rối loạn hoạt động thần kinh như thoái hóa biểu mô thần kinh, tăng nhạy cảm da...
Vẫn chưa có một trường hợp ngộ độc Vitamin B12 nào được báo cáo trên thế giới.
Tài liệu tham khảo
1) Dinh dưỡng học - Nhà xuất bản Y học 2011
Chia sẻ kiến thức cho bạn bè:
